مسافر طبیعت

چه ره آورد سفر دارم از این راه دراز؟

مسافر طبیعت

چه ره آورد سفر دارم از این راه دراز؟

دریاچه ارومیه؛ مدفن پساب‌های صنعتی

در حالیکه بحران زیست محیطی دریاچه ارومیه به اوج خود رسیده و محافل مختلف از وقوع فاجعه ای بزرگ خبر می دهند این تالاب بخت برگشته از سوی نهادهای مختلف به مکانی برای تخلیه پسابهای خطرناک صنعتی تبدیل شده است.  پارک ملی دریاچه ارومیه که به دلیل ویژگیهای منحصر به فرد خود در فهرست زیستگاه‌های جهانی یونسکو به ثبت رسیده امروزه به مکانی برای جبران کاستی‌ها و ناکارآمدی برخی مدیریت‌های منطقه ای تبدیل شده است.

در اهمیت این دریاچه همین بس که بر اساس هشدار کارشناسان هر گونه بحران زیست محیطی همچون خشک شدن آب دریاچه، کل منطقه شمالغرب کشور را به شوره زاری خشک و بی آب و علف تبدیل خواهد کرد. با این شرایط تالاب بین المللی دریاچه ارومیه این روزها مکانی برای دفع پساب های خطرناک شیمیایی کارخانجات تبدیل شده است.
وضعیت این دریاچه وقتی اسفبارتر می نماید که مسئولان دولتی و حتی سازمان محیط زیست نیز با سکوتشان موافقت ضمنی خود را برای انتقال پسماندهای شیمیایی به این تالاب حیاتی اعلام کرده اند. در این میان در حالیکه چاره اندیشی برای مهار بحران کمبود آب و جلوگیری از خشک شدن دریاچه ارومیه ادامه دارد، نحوه ادامه فعالیت یک واحد صنعتی که پساب های مضری تولید می کند، موضوع روز بحران زیست محیطی دریاچه ارومیه در آذربایجان شرقی شده است.
مجتمع صنعتی یاد شده مابین شهرستان‌های مراغه و بناب  از حدود پنج سال قبل فعالیت خود را آغاز کرده و محصول تولیدی آن کربنات سدیم ( ماده اولیه صنایع شیشه، شوینده و کاغذ ) است.
این کارخانه علاوه بر مصرف حجم بسیار زیاد آب شیرین، مقدار زیادی آمونیاک و نمک به محیط زیست منطقه سرازیر می کند.
بر اساس گزارش های محیط زیست، پسابهای صادر شده از این کارخانه در سال‌های قبل به دلیل نبود تصفیه خانه و عدم ایزولاسیون حوضچه های تبخیر، به آبهای زیرزمینی نفوذ کرده و بارها به زمین های کشاورزی منطقه آسیب وارد کرده است. صدور پسابهای خطرناک از سوی این مجتمع به حدی جدی است که فاطمه واعظ جوادی معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست نیز سال گذشته شخصا دستور پی گیری موضوع را صادر کرد. وی ضمن تاکید بر آلایندگی مجتمع یاد شده ، مدیرکل محیط زیست استان‌آذربایجان شرقی را مامور تعطیلی این واحد صنعتی کرد.
با این حال، گرچه از گفته های رئیس سازمان حفاظت محیط زیست بیش از یک سال گذشته اما تاکنون نه تنها اقدامی مناسب برای رفع این معضل صورت نگرفته بلکه راهکاری تاسف بار برای ادامه فعالیت کارخانه یاد شده ارائه شده است.


انتقال پساب‌های صنعتی به دریاچه ارومیه راهکار حل بحران کارخانه!

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست آذربایجان شرقی انتقال پساب کارخانه "ک. س مراغه" به حاشیه دریاچه ارومیه را راهکار حل بحران زیست محیطی این کارخانه عنوان کرد! وی گفت: برنامه ریزی برای تخلیه پساب تولیدی کارخانه یاد شده به حاشیه دریاچه ارومیه آغاز شده است.
رئیسی با اشاره به مشکلات به وجود آمده در زمین های کشاورزی مراغه و بناب بر اثر نفوذ پساب های کارخانه یاد شده افزود: با انتقال پساب این کارخانه به حاشیه دریاچه ارومیه آثار سوء فعالیت این کارخانه بر محیط زیست به کمترین حد ممکن خواهد رسید.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست آذربایجان شرقی درحالی از انتقال پساب های یاد شده به دریاچه ارومیه سخن می گوید که معلوم نیست پسماندهایی که تا این درجه خطرناک بوده و تاثیرات نامطلوبی بر زمین های زراعی داشته اند چه بلایی بر سر دریاچه ارومیه خواهند آورد.

آثار مخرب پسماندهای شیمیایی بر محیط زیست
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست آذربایجان شرقی در خصوص آثار مخرب پساب های صنعتی این کارخانه گفت: پساب کارخانه ک.س مراغه به دلیل داشتن قابلیت هدایت الکتریکی بالا به هنگام نفوذ به خاک آثار مخربی بر روی منابع آبهای زیرزمینی منطقه دارد.
بیوک رئیسی افزود: علاوه بر تاثیر سوء پساب این کارخانه بر منابع آب زیرزمینی، برخی از عناصر سنگین نظیر نیکل و مواد خطرناکی مانند آمونیاک به صورت پساب از این کارخانه خارج و در زمین های اطراف جاری می شود.
یادآور می شود کارخانه یاد شده علی رغم تاکید کارشناسان محیط زیست اقدامی در جهت ایزولاسیون حوضچه های تبخیر انجام نداده بود و به همین جهت نیز پسابهای یاد شده به سفره های زیرزمینی نفوذ کرده و آب های منطقه را تحت تاثیر قرار داده است.
رئیسی با بیان اینکه کارخانه ک.س موظف به مدیریت پسماند و کاهش بار آلایندگی است،‌ تصریح کرد: سازمان حفاظت محیط زیست توصیه کرده است این کارخانه با استفاده از لاگنهای نوع" ژئو ممبرا" که کاملاً ایزوله هستند آثار سوء پساب تولید شده بر محیط زیست را به حداقل برسانند.
وی افزود: کارخانه مذکور موظف شده است به محض دریافت زمین از منابع طبیعی،لاگن های ترسیبی و تخریبی را در کارخانه مستقر و تا شش ماه بعدی لوله گذاری لازم برای تخلیه پساب به حاشیه دریاچه ارومیه را نهایی کند.

تعطیلی کارخانه امکانپذیر نیست
بهلول نعمتی، ‌فرماندار مراغه که کارخانه مورد بحث در محدوده این شهرستان قرار دارد گفت: نمی توان به راحتی نسبت به تعطیلی یک کارخانه صنعتی بخش خصوصی حکم داد.
وی که خود را موظف به دفاع از یک مجموعه اشتغالزا در محدوده شهرستان مراغه می داند، افزود: تعطیلی این کارخانه تبعات اجتماعی و اقتصادی در منطقه و حتی کشور دارد.
به گفته نعمتی، این مجموعه یکی از معدود مراکز تولید مواد اولیه صنایع شوینده و نیز صنعت شیشه در ایران بوده و تعطیلی آن موجب گرانی چنین محصولاتی در کشور خواهد بود.
فرماندار مراغه با بیان اینکه تعطیلی این کارخانه تنها پاک کردن صورت مسئله است تاکید کرد: سئوال اساسی اینجاست که چرا مسئولان وقت محیط زیست و دیگر ارگانهای مسئول در آن زمان مجوز تاسیس چنین واحدی را داده اند ؟
نعمتی با بیان اینکه نباید از ابتدا چنین مجوزی داده می شد، افزود: در حال حاضر نمی توان بدون در نظر داشتن خسارات اجتماعی و اقتصادی ناشی از تعطیلی این کارخانه در خصوص عدم فعالیت آن تصمیم گرفت.
وی در عین حال آلایندگی این کارخانه را تایید کرده و می گوید: البته پساب های این مجتمع برای کشاورزی منطقه بسیار مضر است اما برای رفع این مشکل باید چاره ای اساسی اندیشه شود.
نعمتی یادآور شد: بسیاری از کارخانه های صنعتی برای محیط زیست مضر هستند اما با اتخاذ تدابیر لازم میزان آلایندگی آنها کنترل یا به حداقل می رسد.
فرماندار مراغه با اشاره به تشکیل جلسات متعدد در خصوص این معضل یادآور شد: در جلساتی که با مسئولان محیط زیست ، صنایع ، و ... در استانداری تشکیل شده مقرر گردیده پساب این واحد از طریق لوله به دریاچه ارومیه منتقل شده و تمامی حوضچه های آن نیز ایزوله شود.



25 کیلومتر لوله گذاری فاضلاب صنعتی به سمت دریاچه ارومیه پایان یافت!
وی با بیان اینکه تاکنون 25 کیلومتر از لوله گذاری این کارخانه به سوی دریاچه ارومیه به اتمام رسیده است، افزود: تنها 4 کیلومتر دیگر برای رسیدن به منطقه مورد نظر باقیمانده است.
نعمتی اظهار امیدواری کرد رسانه ها با این مسئله به گونه ای برخورد نکنند که ضمن ایجاد نگرانی برای مردم و کشاورزان، باعث فرار سرمایه گذاران بخش خصوصی از منطقه گردد.
علی رغم ایجاد مشکلات زیست محیطی بسیار، حجم بسیار بالای آب مصرفی در این کارخانه نیز به موضوعی قابل بحث تبدیل شده است.
بر اساس اعلام کارشناسان، روزانه هشت هزار متر مکعب آب شیرین از سد علویان به این مجتمع پمپاژ شده و در عوض، روزانه شش هزار متر مکعب پساب خطرناک از این مجتمع خارج می شود.
پسابهای منتشر شده حاوی آمونیاک و سرشار از نمک بوده و طی سال‌های گذشته بخش عمده زمین های منطقه را به کویر تبدیل کرده است.
مقایسه میزان آب مصرفی ، میزان خسارات وارده به محیط زیست و نیز اشتغالزایی این مجتمع با دیگر واحدهای صنعتی منطقه، اقتصادی بودن ادامه فعالیت آن را به زیر سئوال برده است.
یک کارشناس محیط زیست گفت: در مقایسه میزان مصرف آب و نیز صدور پساب این واحد با اشتغال 300 نفر باید گفت مجتمع پتروشیمی تبریز با اشتغالزایی پنج هزار نفری روزانه با این مقدار آب مصرفی ، تنها 4800 متر مکعب پساب می دهد.
وی یادآور شد: پساب های مجتمع مورد بحث به هیچ عنوان قابل تصفیه نیست اما پساب های پتروشیمی تصفیه شده و دوباره در چرخه محیط زیست مورد مصرف قرار می گیرد.
این کارشناس خاطرنشان کرد: طبق محاسبات انجام شده، در صورت مصرف روزانه هشت هزار متر مکعب آب در زمینهای بسیار حاصلخیز منطقه، برای حدود یک هزار نفر ایجاد اشتغال خواهد شد.

پسابهای کارخانه در آبهای زیرزمینی شهرستان بناب نفوذ کرده است
ضیاءالله اعزازی نماینده مردم بناب در مجلس نیز گفت: در قرن بیست و یکم نباید همه چیز را فدای تولید کرد، جوامع بشری تولید را برای رفاه مردم می خواهند نه به قیمت تهدید محیط زیست و سلامتی افراد جامعه.
اعزازی با اشاره به اینکه شهرستان بناب از نظر ارتفاع، پایین تر از این کارخانه قرار دارد، اظهار داشت: تمام پسابهای موجود در حوضچه های غیراصولی این کارخانه در آبهای زیرزمینی شهرستان بناب نفوذ کرده است.
نماینده مردم بناب در مجلس تاکید کرد: ادامه فعالیت این کارخانه کشاورزی منطقه را به کلی از بین برده و سلامتی مردم منطقه را به مخاطره می اندازد.
وی با اشاره به راهکار ارائه شده برای انتقال پساب های کارخانه یاد شده به دریاچه ارومیه گفت: کارشناسان زیست محیطی به صورت آشکار با این کار مخالف هستند اما نمی دانیم چرا برخی از مسئولان منطقه بازهم بر اجرای این پروژه اصرار دارند؟
بر اساس هشدار مسئولان محلی در صورت ادامه روند ورود پساب به آبهای زیرزمینی احتمال شیوع بیماریهای گوارشی و پوستی برای مردم و نیز بیماریهای حیوانی و گیاهی در منطقه دور از ذهن نیست.
از سوی دیگر در حالی انتقال پساب این واحد به دریاچه ارومیه به عنوان یک راهکار عمده مطرح شده که این دریاچه بخت برگشته خود با مشکلات زیست محیطی بسیاری دست به گریبان است.
با این اوصاف اینکه چرا چنین کارخانه ای که اغلب در مناطق کویری و غیر قابل کشت تاسیس می شود در منطقه ای حاصلخیز راه اندازی شده و زمینهای اطراف را به کویر تبدیل می کند، سئوالی است که مسئولان وقت باید پاسخگوی آن باشند.


منبع: خبرگزاری مهر


نظرات 0 + ارسال نظر
برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد