مسافر طبیعت

چه ره آورد سفر دارم از این راه دراز؟

مسافر طبیعت

چه ره آورد سفر دارم از این راه دراز؟

رمزگشایی بزرگترین انقراض نسل

در سالهای اخیر شواهد نشان داده اند که برخورد دنباله دار یا سیارکی با زمین چندبار موجب انقراض گونه های حیات در تاریخ زمین شده است. بزرگترین انقراض نسل، در 250 میلیون سال پیش رخ داده است که بر خلاف تصور قبلی دانشمندان، اکنون گروهی از پژوهشگران دانشگاه واشنگتن به این نتیجه رسیده اند که پدیده های زمین شناختی سبب این انقراض شده است؛ نه برخورد فضایی. گزارش های تازه نشان می دهد که مقصر این جریان احتمالاً گرم شدن زمین به دلیل گازهای گلخانه ای حاصل از آتشفشان های فعال بوده است.

 

 

انقراض دسته جمعی گونه ها در مرز میان دوره های زمین شناختی پرمیان و تریاسه رخ داده است؛ زمانی که تمام خشکی های زمین به صورت یک قاره عظیم به نام پانگئا (یعنی همه خشکی ها) بودند. این انقراض نسل و پیدایش دوباره گونه های تکامل یافته سبب شد نسل خزندگان غول پیکری به نام دایناسورها بر سیاره زمین حکمفرما شود. « مرگ دسته جمعی » را بزرگترین فاجعه بر روی زمین می دانند که طی آن 90 درصد گونه های دریایی و تقریباً 4/3 گیاهان و جانوران از بین رفتند.

 

براساس شواهد شیمی- زمین شناختی یافت شده به نظر می رسد که انقراض حیات دریایی و انقراض حیات روی خشکی همزمان رخ داده است. حیوانات و گیاهان روی خشکی و داخل دریا همگی در یک زمان از بین رفته اند و البته به یک دلیل: گرمای بیش از حد و کمبود شدید اکسیژن. حوزه رود کارو در آفریقای جنوبی مکانی است که بیشتر ثبت و بررسی های مربوط به فسیل های مهره داران دوره پرمیان- تریاسه در آن انجام شده است. دانشمندان در این بررسی ها از شواهد شیمیایی، زیست شناسی و مغناطیسی استفاده کردند تا لایه های رسوبی کارو را با لایه های مشابهی در چین ارتباط دهند. تحقیقات پیشین نشان می داد که لایه های رسوبی در چین با انقراض حیات دریایی در پایان دوره پرمیان مربوط است.

 

                

 

تصویر سه بعدی از دهانه برخوردی بارینجر در آریزونا به قطر 2/1 کیلومتر که بازمانده از برخوردی شدید در 50000 سال پیش است.

 

شواهد انقراض حیات دریایی به طور اسرارآمیزی مشابه چیزی است که محققان در حوزه رود کارو یافتند. در مدت هفت سال، محققان از بخشی ضخیم به ضخامت 300 متر از مواد رسوبی در حوزه رود کارو، 126 جمجمه خزندگان یا دوزیستان متعلق به دوره انقراض حیات کشف کردند. آنها در این سنگواره ها دو نوع الگوی انقراض یافتند که یکی از الگوها نشان دهنده انقراض تدریجی در حدود 10 میلیون سال تا مرز دوره های پرمیان- تریاسه است و دیگری انقراضی سریع در مدت 5 میلیون سال را نشان می دهد.

 

زمین شناسان اعلام کردند که در حوزه رود کارو هیچ اثری از برخورد جرمی همچون یک سیارک در آن بازه زمانی پیدا نکرده اند و با اینکه جستجوی ویژه ای را برای پیدا کردن مواد باقی مانده از برخورد یا ذرات پرتاب شده از دهانه برخوردی انجام داده اند، نتیجه کار منفی بوده است.اگر برخورد سیارک یا دنباله داری هم در آن دوره رخ داده باشد، احتمالاً عنصری کم اهمیت در انقراض حیات دوره پرمیان بوده است. شواهدی که از کارو به دست آمده، نشان می دهد که انقراض حیات، حاصل تغییرات دراز مدت زیست محیطی بوده است و نه تغییرات آنی و گذرای یک برخورد فضایی با زمین.

 

شواهد کافی وجود دارد که جهان در دوره ای طولانی به دلیل فوران های مداوم آتشفشانی در منطقه ای که امروز بخشی از سیبری است، گرم و گرم تر می شده است. با ادامه فعالیت های آتشفشانی و گرم شدن زمین، منابع وسیع متان یخزده در کف اقیانوس ها آزاد شدند و به روند گرم شدن زمین بر اثر افزایش گازهای گلخانه ای کمک کردند. با آغاز گرما، گونه های مختلف جانوری به تدریج منقرض شدند. گرما به تدریج بیشتر می شد تا شرایط در آستانه وضعیت بحرانی قرار گرفت و بیشتر گونه ها دیگر تاب نیاوردند و نابود شدند.

 

 در این وضعیت سطح اکسژن موجود در جوّ نیز بسیار پایین آمد. به این ترتیب زندگی در ارتفاع زیاد و حتی متوسط از سطح دریا غیر ممکن شد. مقدار معمول اکسیژن در جوّ حدود 21 درصد است، اما شواهد نشان می دهد که در آن بازه زمانی سطح اکسیژن به حدود 16 درصد افت کرده بود که معادل تنفس در ارتفاع 4200 متری از سطح دریاست. به این ترتیب بیش از نیمی از خشکی ها برهوتی بی جان شدند و تنها مناطق کم ارتفاع برای ادامه زندگی مناسب بودند. به این صورت شرایط زندگی عوض شد و فقط گونه هایی که خود را سازگار کردند، باقی ماندند.


منبع: SkyAndTelescope به نقل از آسمان پارس

نظرات 0 + ارسال نظر
برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد